In dit artikel geven we je uitleg over de meest gestelde vragen over de groepenkast in jouw woning. Je staat er vaak niet bij stil, maar een groepenkast zorgt ervoor dat ieder apparaat in huis werkt. Van verlichting tot stofzuiger, van wifi tot wasmachine, je groepenkast regelt het allemaal. Hoog tijd om te ontdekken hoe zo’n groepenkast in elkaar zit …
Wat is een groepenkast eigenlijk?
Een groepenkast wordt ook wel een verdeelkast genoemd. In de volksmond ook nog wel eens meterkast, maar dat is feitelijk de kast waarin de groepenkast wordt geplaatst. In je groepenkast komt de stroom je woning binnen om vervolgens verdeeld te worden over alle stroompunten in huis.
Groepenkasten zijn er in een 1-fase en 3-fase uitvoering. Een 1-fase aansluiting betekent dat er een kabel is gebruikt met daarin 1 voeding van 35 ampère en 230 volt (fasedraad) en een nuldraad. 3-fase heeft, zoals de naam al aangeeft, 3 fasedraden en een nuldraad.
Een 3-fase aansluiting is een aansluiting waarbij je in plaats van 1 x 35 Ampère (1-fase) 3 draden van 35 Ampère met daarop 230 Volt binnenkrijgt in de groepenkast.
3-fase aansluiting wordt ook vaak aangeduid als krachtgroep en is tegenwoordig bij nieuwbouwwoningen de standaard. Hier zijn steeds meer grote energieverbruikers te vinden. Denk hierbij aan een elektrische kookplaat, sauna, jacuzzi of een laadpaal voor je elektrische auto. Vooral in ‘oudere’ huizen waar nog niet elektrisch wordt gekookt of bovenstaande apparaten worden gebruikt, is vaak nog een 1-fase groepenkast te vinden.
Aan de hand van meerdere groepen wordt de elektriciteit op een veilige manier verdeeld over de stroomverbruikers in huis. Grootverbruikers hebben vaak hun eigen aparte groep. Wasmachine, droger en kookgroep zijn daarbij de bekendste voorbeelden.
Elke groepenkast bevat altijd 1 hoofdschakelaar en 2 of meer aardlekschakelaars.
Wat is een hoofdschakelaar?
Een hoofdschakelaar wordt ook wel een lastscheider genoemd. Een hoofdschakelaar is voor de veiligheid verplicht in iedere groepenkast. De hoofdschakelaar is een rode of zwarte knop in je groepenkast. Met die hoofdschakelaar schakel je alle stroom in 1 handeling in of uit. Bij werkzaamheden aan het stroomnet in huis, problemen of zelfs brand kan met de hoofdschakelaar dus alle stroom vanuit de meterkast uitgeschakeld worden.
Wat is een aardlekschakelaar?
Een aardlekschakelaar wordt ook wel een differentieelschakelaar genoemd. Deze schakelaar meet continue de in- en uitgaande stroom in de groepenkast. Wanneer deze niet gelijk is, dan schakelt de aardlekschakelaar alle groepen uit die op de aardlekschakelaar zijn aangesloten.
Is er ergens kortsluiting? Dan lekt er stroom weg. Hierdoor is de in- en uitgaande stroom niet gelijk. Hierdoor zal de aardlek in werking treden en de stroom uitschakelen. Per aardlekschakelaar mogen maximaal 4 eindgroepen aangesloten zijn. Hoe meer groepen in je groepenkast, des te meer aardlekschakelaars je nodig hebt. Sinds 2005 is het verplicht minimaal 2 aardlekautomaten en je groepenkast te hebben.
Wat kost het om een groepenkast laten vervangen?
Is je groepenkast verouderd, heb je te weinig groepen of heb je nog een ouderwetse stoppenkast met zekeringen? Dan is het in veel gevallen veiliger om je groepenkast te laten vervangen. De prijs van het laten vervangen van een groepenkast is variabel en altijd maatwerk. Enkele factoren die van invloed zijn:
- Welk merk groepenkast wordt geïnstalleerd?
- Hoeveel groepen krijgt de kast?
- Wordt er ook direct een 3-fase aansluiting aangebracht?
- Is er een kookgroep nodig?
- Moeten er ook stopcontacten in de meterkast komen voor bijv. modems?
Meestal kun je ervan uitgaan dat het vervangen van een kleine (standaard) groepenkast van circa 4 tot 6 groepen binnen 1 werkdag klaar is. De kosten om een groepenkast te vervangen inclusief materiaal en arbeidsloon zit bij Elektrotechniek Franeker om en nabij de 500 tot 750 euro. Wil je exact weten wat het vervangen van je groepenkast of het vernieuwen van je bestaande groepenkast gaat kosten? Vraag dan hier vrijblijvend een offerte aan.
Wat is krachtstroom?
Het onderdeel krachtstroom is ontstaan doordat het vooral gebruikt werd bij zwaardere machines die op 380 V(nu vaak 400 V) werken. Krachtstroom is de benaming voor een 3 Fase elektriciteitsaansluiting (L1+N=230 , L2+N=230 , L3+N=230) waardoor er 400 V tussen de fase staan. Dit is bijvoorbeeld nodig voor de zwaardere huishoudelijke apparatuur zoals inductiekookplaten van min 10 kW, sauna, jacuzzi. Krachtstroom is ook nodig voor de EV-laders om 11 kW te kunnen laden.
Waar moet een groepenkast aan voldoen?
Een groepenkast moet aan strenge regels voldoen. De groepenkast moet binnen 3 meter van de toegangsdeur geplaatst worden en direct vanuit de hal of gang te bereiken zijn. Ook mag er geen hoogteverschil zijn – zoals een bovenverdieping – tussen de ingang en de meterkast. Alle delen van een groepenkast moeten een CE-keurmerk bevatten.
Ook voor de meterkast waarin de groepenkast wordt geplaatst zijn regels. In de NEN 2768 norm is bijvoorbeeld vastgelegd dat de meterkast een minimale afmeting van: 240 x 75 x 310 (h x b x d) moet hebben. De aanwezigheid van een verlichtingspunt en stopcontact in de meterkast is ook verplicht, evenals goede ventilatie.
Regelmatig komen we onveilige situaties tegen waarbij bewoners de meterkast gebruiken als opslag voor de stofzuiger of zelfs boodschappen. Dit kan tot zeer gevaarlijke situaties leiden en dit raden wij dan ook ten strengste af!
Wie mag een groepenkast vervangen?
Een groepenkast mag door iedereen worden vervangen. Het daadwerkelijk aansluiten op het elektriciteitsnet mag alleen door een erkend installateur of elektricien met ‘zegelrecht’ worden gedaan. Dit heeft natuurlijk alles met veiligheid te maken. Heb je zelf de groepenkast vervangen? Laat deze dan voor de veiligheid altijd controleren en aansluiten door een erkende elektricien bij jou uit de buurt.
Groepenkast laten vervangen? Elektrotechniek Franeker vervangt groepenkasten, legt nieuwe groepen aan (bijvoorbeeld fase-3 aansluitingen en kookgroepen) en plaatst nieuwe groepenkasten in heel Friesland. Vraag via deze link vrijblijvend een offerte aan.
Hoeveel groepen heb je nodig?
Oudere woningen hebben vaak maar 3 tot 6 groepen. Tegenwoordig heeft een huishouden al snel 8 tot 12 groepen nodig. Op elke groep mag namelijk maximaal 3,6 kWh aan vermogen aangesloten worden. Je kunt dat benodigde vermogen berekenen door alle apparatuur die aangesloten wordt op deze groep bij elkaar op te tellen. Op elk apparaat moet een typeplaatje zitten met daarop hoeveel Watt het apparaat verbruikt. Vaak is er ook een 3-fase aansluiting nodig voor bijvoorbeeld elektrisch koken, je laadpaal, een Wallbox of je zonnepanelen.
Thuis je auto opladen met een Wallbox of laadpaal? Bekijk hier de mogelijkheden.
Met zonnepanelen bespaar je op energiekosten én je verhoogt het energielabel van je woning. Bekijk hier de mogelijkheden.
Wat is een kookgroep eigenlijk?
Een kookgroep wordt geïnstalleerd om elektrisch te kunnen koken. Het vermogen dat een kookplaat nodig heeft is vaak hoger dan wat een standaard 1-fase groep aankan. In de groepenkast worden voor een kookgroep (ook wel fornuisgroep genoemd) dan ook 2 installatieautomaten geïnstalleerd die samen worden gevoegd tot 1 eindgroep. Een fornuisgroep heeft vanwege dit hoge vermogen vaak een 3-fase aansluiting. Een kookgroep kan ook 1fase zijn. Voor het aansluiten van apparatuur op de kookgroep wordt een zogenaamde perilex aansluiting gebruikt. Dit is een speciale stekker voor hoog vermogen.
Wat is een Perilex aansluiting?
Perilex is een stekkersysteem dat beschikt over 2 extra draden en daarmee geschikt is voor 2×230 volt en 16 of 25 ampère. Een normaal stopcontact kan dit soort hoge vermogens niet aan. Perilex-stekkers worden daarom alleen gebruikt bij apparaten die hoog vermogen vragen zoals een kookplaat, maar bijvoorbeeld ook een sauna kan hiermee aangesloten worden. Je herkent een perilex stekker eenvoudig doordat deze 4 pinnen heeft in plaats van 2 pinnen, zoals bij een normaal stopcontact.
Tot slot…
Eigenlijk geldt dat voor alle werkzaamheden of wijzigingen aan je groepenkast dat je deze het beste door een erkende elektricien laat uitvoeren. Niet om de elektriciens aan extra werk te helpen, maar vooral voor je eigen veiligheid. Fouten in de elektra van je woning kunnen al snel leiden tot gevaarlijke situaties en zelfs brand.
In het geval van brand kan de verzekering besluiten niet uit te keren wanneer blijkt dat de brand is ontstaan door nalatigheid. Wanneer je elektra is aangelegd door niet-gekwalificeerde mensen kan er sprake zijn van nalatigheid.
Dus: voorkom een hoop ellende en neem geen risico. Heb je onze hulp nodig of heb je vragen? Neem contact met ons op. Wij geven je graag vrijblijvend advies.
Arjan Faber
Arjan Faber heeft ruim 20+ jaar ervaring met elektrotechniek. Met ET-F richt hij zich op duurzame techniek en slimme oplossingen om woningen en bedrijfspanden duurzamer te maken.
