Hoe werkt een warmtepomp precies?

Warmtepompen worden steeds populairder. Je verwarmt er heel eenvoudig je woning mee. Het is een milieuvriendelijke manier om van het dure gas af te stappen. De hybride warmtepomp verwarmt zelfs je tapwater voor je.

Maar hoe verwarmt een warmtepomp je huis? Waar haalt hij zijn warmte vandaan en hoe laat hij het weer los? In dit blogbericht ontdek je hoe een warmtepomp precies werkt, waarom hij handig is en hoe je eenvoudig subsidie kunt aanvragen. Lees snel verder.

Dit artikel in 30 seconden

• Een warmtepomp haalt warmte uit de natuur met behulp van een verdamper, een compressor, een condensor en een expansieventiel. 
• De verdamper neemt buitenlucht, grondwater of aardwarmte op en verwarmt het. Tot het verdampt. Dan perst de compressor de vrijgekomen gassen samen. De condensor brengt het koudemiddel (dat nu heet is) naar je verwarmingssysteem, waarna hij de afgekoelde vloeistof naar het expansieventiel terugbrengt. Dankzij dit ventiel koelt het nog meer af, zodat het opnieuw verwarmd kan worden.
• Warmtepompen werken met één of twee natuurlijke bronnen:
  • Lucht
  • Water
  • Grond
• De bekendste warmtepompen zijn:
  • De lucht-lucht warmtepomp
  • De lucht-water warmtepomp
  • De water-water warmtepomp
  • De grond-water warmtepomp (aardwarmtepomp)
  • De hybride warmtepomp
• Een warmtepomp werkt ook in de winter. Zelfs in koude lucht zit energie. Een hybride warmtepomp moet ’s winters wel gebruikmaken van gas (de cv-ketel), maar elektrische warmtepompen blijven het hele jaar door 100% elektrisch werken.
• Het onderhoud van een warmtepomp is heel eenvoudig. De buitenunit kun je zelf goed schoonhouden. Het is verstandig om jaarlijks een erkende installateur langs te laten komen voor een onderhoudsbeurt. Sommige installatiebedrijven, zoals Energie Techniek Friesland verkopen hun warmtepompen inclusief onderhoud.
• Een warmtepomp gebruiken om te verwarmen is verstandiger dan traditionele verwarmingssystemen. Traditionele systemen maken gebruik van (veel) gas. Daardoor zijn ze duurder en ook nog eens milieuonvriendelijk.
• In 2024 is het mogelijk gebruik te maken van de ISDE-subsidie van de rijksoverheid. Kijk op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland om alles te weten te komen over deze subsidie.
• Kies je voor een (hybride) warmtepomp? Neem dan contact op met de specialisten van Energie Techniek Friesland. We komen geheel vrijblijvend bij je langs om je te adviseren. Of om samen een plan met je te maken. Je kunt ook online een offerte aanvragen of bellen naar:
  +3185 004 121 9.

Basisprincipes van een warmtepomp

Een warmtepomp haalt warmte uit de natuur. Hij gebruikt deze natuurlijke warmte om je huis of pand te verwarmen. Er bestaan verschillende soorten, die elk nét iets anders werken. Maar in de basis werken ze eigenlijk hetzelfde. Zie de warmtepomp voor je als een omgekeerde koelkast. Een koelkast haalt warmte uit zijn binnenruimte om het koel te houden. Een warmtepomp haalt warmte uit de natuurlijke omgeving en verwarmt daarmee je pand.

Warmtepompen halen hun warmte dus uit natuurlijke bronnen. Dit zijn meestal de lucht, het grondwater of de aarde. Dat doen ze met behulp van vier hoofdcomponenten: de verdamper, de compressor, de condensor en het expansieventiel. 

• De verdamper
• De compressor
• De condensor
• Het expansieventiel

Hoe werkt de warmtepomp condensor?

De verdamper neemt de buitenlucht, het grondwater of de aardwarmte op. Het fijne aan deze bronnen, is dat ze zelfs bij lage temperaturen nog warmte bevatten. In de verdamper zit een speciaal vloeistof met een laag kookpunt (het koudemiddel). De warmtepomp geeft de warmte uit de natuurlijke bronnen aan dit koudemiddel, waardoor die warmte verdampt.

De verdampte warmte gaat naar de compressor

De verdampte warmte gaat naar de compressor. De compressor perst het gas samen. Hierdoor stijgt de temperatuur van het gas aanzienlijk.

Dan is de condensor aan de beurt

De warmte van dit koudemiddel wordt hierna overgedragen aan het verwarmingssysteem van je huis. Bijvoorbeeld, je vloerverwarming of radiatoren. Het koudemiddel geeft zijn warmte af, koelt daarna af en condenseert terug naar vloeibare staat. In vloeibare staat keert het terug naar de warmtepomp.

Het expansieventiel maakt het af

Terwijl het afgekoelde koudemiddel naar de warmtepomp terugkeert, komt het een expansieventiel tegen. In dit ventiel wordt de druk van het middel nog meer verlaagd. Wanneer het genoeg is afgekoeld, kan het opnieuw worden gebruikt. Het proces begint daarna weer van voren af aan.

Typen warmtepompen en hoe ze werken

Er bestaan dus verschillende typen warmtepompen, die in de basis hetzelfde werken. Het verschil zit hem met name in de gebruikte natuurlijke bron. Zoals je las, wordt er met name gebruikgemaakt van warmte uit de lucht, het grondwater of de aarde. In de energietechnische wereld noemen we dat:

1. Lucht
2. Water
3. Grond

Waar haalt een warmtepomp zijn warmte vandaan?

De warmtepomp werkt met één of meerdere van deze natuurlijke elementen. De bekendste warmtepompen zijn:

1. De lucht-lucht warmtepomp
2. De lucht-water warmtepomp
3. De water-water warmtepomp
4. De grond-water warmtepomp (aardwarmtepomp)

Dan is er ook nog de hybride warmtepomp, die het systeem van de warmtepomp combineert met een traditionele gas- of oliegestookte ketel.

Hoe werkt een lucht-lucht warmtepomp?

De lucht-lucht warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en geeft het af aan de binnenlucht. Een lucht-lucht warmtepomp doet dit met behulp van een buiten- en binnenunit.

De buitenunit staat buitenshuis en lijkt wat op een airco. Het onttrekt warmte aan de lucht. Het is belangrijk dat de buitenunit van een lucht-lucht warmtepomp ergens wordt geplaatst waar geen planten of muren zijn. De luchtstroom moet natuurlijk niet worden belemmerd. Het moet natuurlijk ook niet te dicht bij de grens met de buren worden geplaatst, zodat het geluid van de buitenunit niemand stoort.

De binnenunit verspreid de verwarmde lucht in de ruimte. Deze unit kan aan de muur, aan het plafond of zelfs op de vloer worden geïnstalleerd. Dat hangt vooral af van jouw voorkeur. Ze zien er meestal redelijk onopvallend uit en integreren gemakkelijk in het interieur van je woning. Ze zullen niet veel opvallen en zijn ook redelijk stil.

En hoe zit dat met een lucht-water warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt het om water te verwarmen. Het water verwarmt op zijn beurt je huis, denk bijvoorbeeld aan de vloerverwarming of radiatoren. Een lucht-water-warmtepomp kunnen als all-in-one, monoblock en single-split set worden gekocht. De all-in-one systemen zijn redelijk klein en daarom ideaal voor mensen met minder ruimte. Ze hebben geen buitenunit nodig.

Wil je meer ontdekken over het verschil van een SPLIT- of een monoblock-uitvoering? Je ontdekt het in dit blogbericht over warmtepompen en warmtepompboilers.

Hoe werkt een water-water-warmtepomp dan?

Een water-water-warmtepomp haalt, in tegenstelling tot de vorige twee warmtepompen, geen warmte uit de buitenlucht. In plaats daarvan maakt het gebruik van warmte uit het grondwater. Om dit te doen zijn er twee putten nodig. De putten moeten zo’n 25 tot 150 meter diep zijn. De water-water-warmtepomp heeft een zuigput nodig en een absorptieput. De zuigput haalt het water uit de grond en de absorptieput brengt het weer terug.

Water-water-warmtepompen werken het efficiëntst van alle natuurlijke warmtepompen. Maar dat komt met een prijs, want ze zijn in de aanschaf ook het duurst. Toch is het een milieuvriendelijke manier om je huis te verwarmen. Het systeem is niet groot en er is ook maar weinig onderhoud nodig aan de water-water-warmtepomp.

Wil je graag een water-water-warmtepomp in je woning? Houd er dan rekening mee dat er putten moeten worden aangelegd en dat er een vergunning nodig is voor deze warmtepomp. Daarbij moet er grondwaterheffing worden betaald voor het gebruik van het grondwater.

Dan is er nog de grond-water-warmtepomp (ofwel: de aardwarmtepomp)

Er is warmte in de aarde. Hoe dichter je bij de kern komt, hoe heter het wordt. De warmte die wordt opgeslagen in de aarde komt van de zon én van het magma in de aardkern. In de energietechnische wereld wordt deze warmte de geothermische warmte genoemd.

Om deze warmte uit de bodem te halen, heb je buizen nodig. Buizen van een aardwarmtepomp kunnen horizontaal of verticaal worden geplaatst. Zodra de warmte is onttrokken, doen de verdamper en compressor de rest van het werk.

De aardwarmtepomp komt niet veel voor. Het is een vrij prijziger warmtepomp. Het is wel ontzettend duurzaam, omdat het heel lang meegaat. Veel langer dan een lucht-water-warmtepomp. Je kunt voor deze bodem-water warmtepomp ook subsidie krijgen. Het is ook de stilte warmtepomp van alle soorten warmtepompen.

Hoe werkt een hybride warmtepomp?

Dan is er nog de hybride warmtepomp. Deze warmtepomp werkt samen met je cv-ketel. Zo bespaar je eenvoudig op je energierekening én het is ook nog eens goed voor het milieu.

Het grootste deel van het jaar verwarmt een hybride warmtepomp je huis zonder probleem. Alleen wanneer het buiten erg koud is, springt je cv-ketel bij. Je kunt vaak zelf instellen bij welke temperatuur de cv-ketel bijspringt. Het hangt natuurlijk ook af van het type woning en de mate van je isolatie. Bij redelijke of goede isolatie is het minder snel nodig.

Met een warmtepomp verwarm je niet alleen je huis, maar ook je water.

De meeste hybride warmtepompen zijn lucht-water-warmtepompen. Ze halen dus, net als gewone lucht-water-warmtepompen, warmte uit de buitenlucht. Daarmee verwarmen ze je water, wat op zijn beurt het huis verwarmd. Een hybride warmtepomp werkt net zoals de gewone versie met een buitenunit.

Wat zijn de nadelen van een hybride warmtepomp?

• De hybride warmtepomp is een flinke investering.
• Je gaat met deze warmtepomp niet helemaal van het gas af. Een hybride warmtepomp werkt samen met je cv-ketel, die in de winter gas verbruikt.
• Hybride warmtepompen zijn niet voor ieder huis geschikt.
• De buitenunit van een warmtepomp maakt geluid.

Wat zijn de voordelen van een hybride warmtepomp?

• Dankzij een hybride warmtepomp gaat je energierekening fors omlaag. Je verbruikt zo’n 50% tot 70% minder gas.
• Met deze warmtepomp daalt jouw CO2-uitstoot met zo’n 30%, volgens Milieu Centraal.
• Je kunt subsidies krijgen voor een hybride warmtepomp.
• Het is ook goedkoper dan een all electric warmtepomp, zoals dus bijvoorbeeld de lucht-water-warmtepomp.

Hoe werkt een warmtepomp in de winter?

Je warmtepomp werkt het hele jaar door. Vriest het buiten? Dan moet hij wel wat harder werken. De hybride warmtepomp maakt in dit geval gebruik van de hulp van je cv-ketel of elektrische vloerverwarming.

Het klinkt misschien een beetje gek, maar ook in de winter is de buitenlucht nog relatief warm. Ook als je een lucht-water of lucht-lucht-warmtepomp hebt, kun je het dus gewoon in de winter blijven gebruiken. Het koudemiddel in je warmtepomp wordt ontzettend snel warm, waarna je warmtepomp de rest van het werk doet.

De warmtepomp haalt niet alleen warmte uit de buitenlucht, maar ook energie. Het is een hele efficiënte en milieuvriendelijke manier om je huis te verwarmen. Daarbij is het voordelig, zelfs in de winter. Ja, de warmtepomp moet harder werken, dus je verbruikt meer elektriciteit. Maar met een hybride of volledig elektrische warmtepomp heb je veel minder stookkosten.

De volledig elektrische warmtepomp gebruikt helemaal geen gas, terwijl de hybride warmtepompen veel minder gas verbruiken dan de traditionele verwarmingssystemen.

Hoe onderhoud je een warmtepomp?

Een warmtepomp heeft over het algemeen vrij weinig onderhoud nodig. Sommige dingen kun je zelf doen, anderen zullen door een professioneel elektrotechnische specialist moeten worden opgepakt. Het onderhoud dat je zelf kunt doen is:

1. De buitenunit vrijhouden van bladeren, sneeuw, stof en begroeiing
2. De buitenunit schoonmaken met een vochtige doek. Gebruik geen hogedrukreiniger of bijtende producten.
3. Heb je een lucht-water-warmtepomp? Dan kun je het warmteafgiftesysteem ontluchten.
4. Maak je gebruik van water in je warmtepomp? Controleer dan de waterdruk. Is de druk te hoog? Dat kan storingen veroorzaken.

Het is verstandig om je warmtepomp jaarlijks te laten controleren door je technische installateur. Maak enkel gebruik van gecertificeerde en erkende installateurs. Alleen zijn weten waar ze naar moeten kijken en wat het verstandigste is voor jouw specifieke situatie.

Bij sommige energietechnische bedrijven is het ook mogelijk om een warmtepomp inclusief onderhoud aan te schaffen. Neem bijvoorbeeld Energie Techniek Friesland, ET-F. Bij ET-F is er altijd een specialist bij de hand die bij je langskomt. Zoek je naar de juiste warmtepomp in Friesland? Neem dan contact op met Energie Techniek Friesland of vraag een vrijblijvende offerte aan.

Waarom is een warmtepomp beter dan traditionele verwarming van je huis?

Warmtepompen bieden natuurlijk allerlei voordelen, anders zouden ze niet zo populair zijn. In Zweden is de warmtepomp zelfs al net zo gewoon als de cv-ketel bij ons is. Het belangrijkste voordeel van de warmtepomp is toch echt dat je van het gas afkomt. Met een cv-ketel met hybride warmtepomp maak je enkel ’s winters nog een beetje gebruik van het gas. Een elektrische warmtepomp verbruikt helemaal geen gas meer.

En gas is, zoals iedereen weet, veel duurder dan elektriciteit. Door geen gas meer te verbruiken verlaag je je energierekening aanzienlijk.

Traditionele verwarmingssystemen verbruiken wel gas. En niet zo’n beetje ook. Zo heb je de gasketel, die aardgas verbrandt om warmte te genereren. Ze worden veel gebruikt in Nederland, maar steeds vaker vervangen. De warmtepomp werkt namelijk net zo snel, efficiënter én veel goedkoper.

Subsidies voor warmtepompen

Als je nú een warmtepomp aanschaft kun je subsidie aanvragen. In Nederland hebben we de ISDE-warmtepomp, wat staat voor de Investeringssubsidie duurzamen energie en energiebesparing. Het is, anno 2024, nog mogelijk om subsidie aan te vragen voor de warmtepomp.

Er zitten wel wat voorwaarden aan verbonden volgens de rijksdienst voor ondernemend Nederland.

• De warmtepomp moet nieuw zijn
• De installatie moet worden gedaan door een erkende installateur, zoals de installateurs van Energie Techniek Friesland.
• De subsidie moet binnen 24 maanden na installatie worden aangevraagd.

Kijk voor meer informatie op de website van het RVO.

Conclusie

Wil je een warmtepomp installeren? Dan kies je voor het milieu én voor je portemonnee. Warmtepompen zijn volledig elektrisch of hybride te kopen. Het aanschaffen van een warmtepomp is een investering waar je na enkele jaren al van profiteert. Je verlaagt je jaarnota er ontzettend snel mee.

Dankzij een warmtepomp verbruik je namelijk veel minder tot geen gas meer om je huis te verwarmen. Schaf je een hybride warmtepomp aan? Met deze warmtepomp verwarm je het ook je tapwater, maar kost het in de winter soms een beetje gas om bij te werken. Warmtepompen zijn het hele jaar door te gebruiken, zelfs als het buiten vriest.

Laat je je warmtepomp door een erkende installateur installeren? Dan profiteer je van voordelen. Dit is namelijk een voorwaarde om gebruik te maken van de ISDE-subsidies voor warmtepompen. Daarbij bieden professionele installateurs vaak pakketten.

Energie Techniek Friesland, bijvoorbeeld. Schaf je je warmtepomp bij ons aan? Dan krijg je jouw warmtepomp inclusief installatie en onderhoud. Bespaar op je energiekosten en geniet van een constante warmte, dag en nacht. De specialisten van Energie Techniek Friesland zijn altijd in de buurt en helpen je graag om jouw huis op goedkope wijze te verwarmen.

Neem vandaag nog contact op met Energie Techniek Friesland of vraag een vrijblijvende offerte aan.

Veelgestelde vragen over warmtepompen

Hoe ziet een warmtepomp eruit?

Warmtepompen hebben binnenunits en kunnen ook buitenunits hebben. De binnenunit lijkt soms op dat van een airco, of een soort koelkast dan meestal in de kelder of garage wordt geplaatst. De buitenunit lijkt op de buitenunit van een airconditioning en is slechts met kleine verschillen uit elkaar te houden. Het is een metalen behuizing met ventilatieroosters.

Kan een warmtepomp duurzaam elektrisch verwarmen?

Ja, zeker. Warmtepompen zijn de beste manier om je huis duurzaam elektrisch te verwarmen. Gewone warmtepompen werken volledig elektrisch, terwijl de hybride warmtepomp enkel in als het heel koud is hulp nodig heeft van de cv-ketel. De rest van het jaar verbruik je nauwelijks tot geen gas om je huis te verwarmen.

Tips voor het geluid van de buitenunit van een warmtepomp?

Het geluid van de buitenunit is niet heel hard, maar kan wel hinderen. Vooral in grote steden waarbij ieder huis een buitenunit heeft. Zorg er daarom voor dat de unit op de juiste plek staat dat het een geluidsdempende omkasting heeft en goed onderhouden wordt. Je kunt ook trillingsdempers onder de buitenunit van warmtepomp plaatsen. Schakel een expert van Energie Techniek Friesland in voor meer informatie.